In de Signalglocke, jaargang 27 / aug 2011, stond een artikel over het maken van model huizen uit karton. Hier is de digitale versie met nog een aantal extra foto's

Terug naar het TIPS overzicht.

Bahnhöfli am Bahnhof

Door Peter Krommenhoek

Wie in Grüsch (Prättigau / GR) dorstig of hongerig uit de trein stapt, kan vlak achter het station terecht bij Bistro Bar Bahnhöfli. Het vrolijk rood gekleurde gebouw fleurt daar de stationsomgeving op. De Regio Bahn van de regio Noord Oost Nederland heeft Grüsch met wijde omgeving als thema. Dit karakteristieke gebouw mag daar niet op ontbreken. Regioleden zorgden voor voldoende goede foto’s voor het nabouwen op schaal. Het moest er nu maar eens van komen.

foto 1: Bar Bistro Bahnhöfli in Grüsch.

Ik heb diverse huizen voor mijn modelbaan van boekbinders- en passe-partoutkarton gebouwd. Karton heeft een structuur die goed overeenkomt met die van muren. Huizen van dit soort karton zijn best stabiel. Nadat de regioleden op een huiskameravond mijn kartonnen modellen van Engadiner huizen hadden gekeurd, kreeg ik het verzoek om “Bahnhöfli” te bouwen. Van karton natuurlijk.

foto 2: Engadiner huis van karton.

Een handig stukje huisvlijt dat goede diensten bewijst bij het opmeten van het origineel.

foto 3: Een stok van 87 cm is in HO precies 1 cm.

De vier wanden van het huis waren zo vertekeningvrij mogelijk op de foto gezet. Restvertekening ben ik met Adobe Photoshop Elements © te lijf gegaan.

De bouwtekeningen zijn in Microsoft Visio © gemaakt door (gecorrigeerde) foto’s te importeren en te schalen tot de maten klopten met 1:87. Handig was dat er vaak een plastic pijp van 87 cm was mee gefotografeerd, die in H0 precies 1 cm lang is (foto 3). Daarna heb ik de foto’s met lijnen overgetrokken.

foto 4: Met Visio de bouwtekening maken.

Na het verwijderen van de foto blijft de bouwtekening over. Van uitgeprinte tekeningen maak ik een papieren proefmodel. Klopt alles dan print ik opnieuw en prik de tekeningen met punaises op het karton, dat op een laag zachtboard ligt.

foto 5: Met een papieren proefmodel controleren op tekenfouten.

Met een scalpel snijd ik de ramen en deuren en de omtrek van een wand in. Steeds snijden vanuit een hoek tot ongeveer tweederde van de vensteropening. Daarna het werkstuk omdraaien en vanuit de andere hoek snijden. Zo voorkom je sneden bij de hoeken in de “muur”. Die zijn lastig weg te werken. Na verwijderen van punaises en de (versneden) bouwtekening snijd ik het karton helemaal door. Daar hebben we gelijk een nadeeltje van karton: je moet het helemaal doorsnijden. Bij plasticplaat kan je na het insnijden de ramen er meestal uitbreken.

De zijkanten van een wand worden niet afgeschuind, zoals bij een plastic bouwpakket, maar tegen elkaar geplakt. De naad wordt met plamuur weggewerkt. Dat betekent dat de dikte van het karton van de aangrenzende wand een stukje van de breedte vormt van de wand waar hij tegenaan wordt geplakt. De berekende wandbreedte moet daarom in zo’n geval worden verminderd met de kartondikte van de aangrenzende wand(en).

foto 6: met de scalpel het karton helemaal doorsnijden.

De vensters liggen verdiept. Hiervoor heb ik de rode muren opgedikt met een tweede kartonlaag. Vervolgens heb ik per raam vier witgeverfde stripjes karton passend in de vensteropening gelijmd. De zijkant vlak met de buitenwand. De breedte van de strips is gelijk aan de dikte van de wand (twee lagen karton dus). Daar omheen zijn dunne Evergreenstripjes aangebracht. Alle raamstijlen van één wand snij ik uit één stuk dik papier. De bouwtekening wordt er opgeprint waarna de glasopeningen uitgesneden worden. Op sommige raamstijlen zitten Evergreen stripjes, voor meer reliëf.

Achter de raamopeningen komt “glas”. Blisterverpakkingen leveren hiervoor het juiste materiaal. Dit keer waren het de doorzichtige verpakkingen van kerstkaarten.

foto 7: uit dik papier worden alle raamlatten van één wand uitgesneden.

De onderkant van het gebouw is van grijs geverfd, watervast schuurpapier 180. Ook weer met de scalpel gesneden via geprinte bouwtekeningen. Het mesje is daarna wel aan vervanging toe!

Het portaaltje is opgebouwd uit Evergreen vierkant profiel 1,5 x 1,5 mm met plastic dakplaat van Auhagen.

foto 8: het portaaltje opgebouwd uit Evergreen profiel.

Het houtwerk in de driehoek onder het dakje is uitgesneden uit dik papier waarop een stukje foto van het origineel was geprint.

foto 9: uit dik papier gesneden houtwerkversiering.

Het gebouw wordt verlicht met LED’s. Onder het reclamebord zit een gat in de wand. Daarachter zit een rechthoekig doosje waar twee fel witte LED’s in zitten. Het doosje zorgt voor voldoende afstand tussen LED’s en reclamebord. Worden de LED’s te dicht achter het reclamebord geplaatst dan zie je twee fel verlichte vlekken in plaats van een egaal verlicht bord. Het doosje is aan de zijkanten open om de rest van het huis te verlichten. Met oranje snoepcellofaantjes wordt het witte LED licht bijgekleurd. In het portaal zit een miniled en schuin achter twee ramen zijn twee gelige LED’s gemonteerd. Een gelijkrichter voorkomt het 50 Hz flakkeren bij voeding met wisselspanning.

Om het huis simpel afneembaar te maken is de onderkant voorzien van twee verende metalen contactstrips. Bij plaatsing op de module raken de strips twee koperen punaises die in de module zijn gedrukt en waar spanning op staat.

foto 10: de LED’s achter de ramen suggereren het licht van tafellampjes. Links daarvan het doosje met witte LED’s ter verlichting van het naambord.

Dakgoten zijn gesneden uit golfplaat van Evergreen: één golfje breed. En daarna in een metaalkleur geverfd. De goten liggen in tot houders gebogen messingdraadjes van 0,4 mm Ø. Regenpijpen zijn van gebogen messingstaafjes van 1,2 mm Ø.

Het pannendak is van Auhagen. Jammer genoeg worden daar geen nokpannen bij geleverd. Je moet wat, dus heb ik één rijtje pannen afgesneden van zo’n pannenplaat en vervolgens aan de onderkant V-vormig bijgesneden. Op die manier past het precies op de nok tussen de twee dakplaten in. Voor de schoorsteen, de dakkapel en de pijpjes zijn gaten gesneden en geboord in de dakplaat. Deze elementen zitten dus niet op het dak, maar erin, wat de stabiliteit van die onderdelen verhoogt. De dakplaten zijn van onderen voorzien van een laag karton waarin “planken” zijn gesneden.

foto 11: het resultaat, in de zon op de tuintafel gekiekt.

Gordijnen zijn van Internet geplukt en op de juiste maat (via Visio) geprint. Gordijnen plak ik niet direct achter het glas maar op enige afstand daarvan, op kartonnen stripjes. Dit geeft een natuurlijker effect.

Het terras heeft aan de voorzijde steentjesplaat van Auhagen.

foto 12: de Preisertjes genieten van het mooie weer.

De feestverlichting bestaat uit 2 LED strips van Busch en een LED strip van Viessmann (ik kon op dat moment niet 3 strips van Busch bemachtigen). De verpakking van Busch bevat, behalve de LED strip, 2 plastic paaltjes waar dunne draadjes langs lopen. Niet erg stevig. Verder worden nog bankjes en tafels meegeleverd, die ik niet kon gebruiken. De strip van Viessmann had dit allemaal niet, maar daar zaten de twee voedingsdraden aan één kant. Ook niet handig. Na enig gepuzzel heb ik vier mastjes gemaakt van 2 mm. messingdraad / staaf en onder het terras voorzien van stroomdraden. Op de middelste mast staat de ene kant van de voeding terwijl de andere kant van de voeding op de drie andere masten staat. Ook hier is een gelijkrichter ingebouwd tegen het flakkeren bij wisselspanning. De dunne draadjes aan de LED-strips zijn ingekort en blank gemaakt. Bij de Viessmann-strip heb ik één voedingsdraad verplaatst naar het andere uiteinde. Toen kon ik de strips eenvoudig solderen tussen de mastjes. De mastjes zijn onder het terras gefixeerd met een dot muurvuller.

foto 13: ook bij avond het bekijken waard.

Tenslotte: er zijn veel methodes om huizen te bouwen. In onze club zijn opmerkelijke staaltjes van huizen zelfbouw te zien. Ik heb hier mijn manier beschreven in de hoop daarmee nog meer mensen enthousiast te maken om zelf huizen te gaan bouwen. Mail me gerust met vragen en opmerkingen (peter.krommenhoek@hetnet.nl) of kijk op (http://home.kpn.nl/peter.krommenhoek/index.htm), klik op “The making of…”. De afgebeelde huizen zijn meest van karton en kostten 3 tot 4 maanden werk. Maar het is het waard. Het is superleuk om huizen op de baan te hebben die je niet overal ziet!

met vriendelijke groet,
Peter Krommenhoek

Tot slot nog een paar foto's die niet in het artikel in de Signalglocke zijn gebruikt.