Terug naar het TIPS overzicht.

Modelleren van Watervallen

In dit artikel zijn twee methoden beschreven voor het modelleren van watervallen. Een methode is ontleend aan het artikel “Modeling waterfalls” door Geof Nott in de modelrailroader van december 2000. Henk van Scherpenzeel heeft die methode in 2005 uitgeprobeerd en aangepast. Han van knippenberg heeft in 2007 geëxperimenteerd met acryl-gels (heavy gel glanzend). Dat beviel prima en heeft zijn voorkeur.

• De eerste methode gaat uit van plastic folie waarop transparante siliconenkit wordt aangebracht en vervolgens in stroken wordt gesneden. De stroken worden aangebracht op de rotsformaties en worden voorzien van spinrag.
• Bij de tweede methode wordt acryl gel aangebracht direct op de rotsen of op een vlakke gladde plaat, daarna losgesneden en vervolgens op de rotsen bevestigd.

Waterval van doorzichtig plastic, siliconenkit en "spinrag"

Voorbereidend werk
Waar watervallen zijn, zijn ook rotsen. Dus moeten eerst de rotsen worden gemaakt (van gips en gietmallen) en uiteraard ook de rivierbeddingen (van brokken gips en echte steentjes, zand en dergelijke). Die moeten tevens worden geschilderd in de kleuren die voor de betreffende omgeving kenmerkend zijn. Dat is een techniek op zich die hier niet wordt beschreven.
Belangrijk is om op enkele plekken overhangende rotsen aan te brengen. Die zorgen later voor diepte effect van de neervallende watermassa’s.

Daar waar de rotsen nat zouden moeten zijn als gevolg van vallend water en opspattend water worden deze beschilderd met botenlak of een ander glanzend product zoals vernis. Hiertoe moeten ca. 3 lagen worden aangebracht.

De basis

De basis voor het vallende water is verpakkingsfolie en siliconenkit. Dat gaat als volgt. Dunne doorzichtige en soepele verpakkingsfolie wordt platgelegd op een tafel. Daarop wordt transparante overschilderbare siliconenkit aangebracht.
Na uitharding worden uit de folie smalle stroken gesneden (3 a 4 mm breed).

Klik op de foto voor een vergroting in een nieuw venster

Met een paleermes wordt de kit in één richting uitgesmeerd en tevens omhoog getrokken.

Klik op de foto voor een vergroting in een nieuw venster

Aanbrengen vallend water

De stroken worden op lengte afgeknipt al naar gelang de hoogte van de waterval. De stroken worden aan de boven en onderkant op de rotsformaties vastgezet met siliconenkit of Bison transparant lijm. Bij de uitstekende rotsen worden de stroken bevestigd aan het uiterste deel van de uitstekende rots. Zo krijg je stroken die vlak langs de rotswand lopen en stroken die een stukje naar voren komen. Dit geeft diepte effect. Laat het spul goed drogen.

Dit geheel ziet er nogal grof uit. Allereerst moeten de te strakke zijkanten van de stroken worden gecamoufleerd en moeten overgangen tussen de stroken worden aangebracht. Dit gebeurt eveneens met siliconenkit en is een bewerkelijke klus. Zorg voor voldoende openingen in de watermassa waardoor je de daarachter liggende rotswand kunt blijven zien.

Vervolgens worden de stroken voorzien van witte verf met behulp van de drybrush techniek. Let op: niet geheel wit schilderen maar ook plekken open/doorzichtig laten. Beter te weinig wit dan teveel. Later kan dit altijd witter gemaakt worden.

Klik op de foto voor een vergroting in een nieuw venster

Aanbrengen “horizontaal water” en meegesleurde takken etc.

Aan de bovenzijde van een waterval zie je vaak een vrij vlakke watermassa. Daar waar het water neerstort is het een schuimende massa en iets verder op wordt het weer doorzichtig en melkachtig water.
Dit wordt bereikt met behulp van giethars en siliconenkit en opaalachtige glasverf of acryl-gels/acryl mediums (glanzend). Voordat de giethars/acryl wordt aangebracht moeten takken, boomstammen en meegesleurde troep worden aangebracht. Deze worden met de giethars/acryl ingegoten/vastgezet. Als een beetje hars van boven naar beneden langs de stroken loopt is niet erg. Na het gieten krijg je een vlak geheel. Dat moet worden getransformeerd in wild water dus bewerken met siliconenkit en glasverf of acryl-gels/medium (zie hiertoe ook het aparte artikel over modelleren van water op deze site).

Begroeiing, opschuimend water, waternevel.

Daar waar water is groeien planten, algen, mos. Dus die moeten worden aangebracht. De rotsen achter de watermassa kunnen met verf licht groen gemaakt worden daar waar a lgen en mos groeien. Dat geeft een leuk diepte effect.

Voor opschuimend water gebruiken sommige modelbouwers watten. Henk van Scherpenzeel vond op een hobbybeurs een heel fijn soort witte vezel (spinrag, soms zie je ook dat het wordt gebruikt om engelenhaar te maken bij een pop). Dit spul moet je uit elkaar trekken en aanbrengen op plaatsen waar water neerstort. Ook kun je het aanbrengen om de overgangen tussen de plastic stroken te maskeren en zelfs gewoon over de stroken aan te brengen. Daardoor wordt het geheel witter en krijg je diepte effect en fijne nuances.

Klik op de foto voor een vergroting in een nieuw venster

Waterval van acryl gels

In plaats van folie en siliconenkit kan prima gewerkt worden met acryl-gels. Dit kan direct uit de pot of tube naar wens worden gemodelleerd op de rotsen of op een vlakke gladde plaat met behulp van een kwast en/of mes. Indien het op een vlakke plaat wordt aangebracht moet het na droging worden los gestoken met een scherp mesje. Na het lossteken heb je een strook mooi gemodelleerde watermassa die je loodrecht aanbrengt op de rotsen waardoor je bij holle openingen van rotsen het effect krijgt dat het water erover heen valt en loodrecht naar beneden valt. Dikke gel lagen krijgen een melkachtige waas na droging hetgeen voor watervallen juist een prima effect geeft. Immers vallend water is vaak niet doorzichtig maar schuimend wit. Na droging moet de gel plaatselijk nog wit gemaakt worden met witte verf naar eigen smaak. Je krijgt hiermee een prima combinatie van een volledig transparante gel-laag, een melkachtige gel-laag en deels wit geschilderde laag. Ik kan het iedereen aanraden. Voor de rest geldt hetzelfde als hierboven is beschreven voor de eerste methode. Zo kun je hier uiteraard ook gebruik maken van spinrag.

Middelen en materialen

• Spinrag (lijkt enigszins op engelenhaar, zie foto hieronder) (hobby winkels en creatief-beurzen)
• Verpakkingsfolie
• Transparante siliconenkit b.v. Hercusal Sealer 305 transparant (niet te krijgen in gewone winkel, wel via Henk van Scherpenzeel). Alternatief is een enigszins vergelijkbaar product van Woodland of Noch maar dat is dunner van substantie en is beperkter bruikbaar.
• Bison transparante contactlijm >
• Botenlak, hoogglans
• Giethars van bijvoorbeeld Wilsor
• Glasverf (in kleuren wit, olijfgroen en turkoois van bijvoorbeeld Glas-Design).
• Acryl gels (heavy gel of extra heavy gel) en acryl medium (b.v. van Talens, let op dat het de glanzende variant moet zijn, dus glossy)
• Witte en groen verf van bijvoorbeeld Talens decorfin satin kleuren 100 en 653
• Begroeningsmaterialen van Heki, Silhouette, Woodland en/of andere merken.

Spinrag

Klik op de foto voor een vergroting in een nieuw venster

Waterval op de Bernina Bahn: nieuwe tip

Op de Bernina Bernina Bahn is opnieuw geëxperimenteerd met het maken van watervallen en snelstromend wit schuimend water. Uiteindelijk bleek wit/grauwig textiel uitstekend geschikt te zijn. Ik heb textiel gevonden dat als je het uit elkaar trekt geen egale vezelstructuur laat zien maar vezels met daartussendoor kleine propjes. Dat geeft een prima effect voor watervallen. Het vallende water is daarvan gemaakt. Door dunne verticale strookjes naast elkaar te bevestigen (vastplakken met acrylmedium) en door de "natte" rotswand achter het watergordijn te voorzien van verticale donker geschilderde stroken rots (daar waar geen vallend water is) krijg je een prima effect met diepte werking. De beekbedding is gemaakt van steentjes (gips en kattegrit) en andere rommel zoals takjes. Daaroverheen is enkele lagen glanzende acrylmedium aangebracht en na droging plukjes uit elkaar getrokken wit textiel. Hier en daar ook witte verf.

Klik op de foto's voor een vergroting in een nieuw venster

Bronnen

• Artikel Modeling waterfalls door Geof Nott in de modelrailroader van december 2000
• Overige bronnen voor het modelleren van water zijn vermeld in het betreffende artikel dat eveneens op deze website staat.

Meer inspiratie

Voor wie na het lezen van dit artikel meer inspiratie wil opdoen via de echte watervallen kan b.v. het boek "Die Wasserfälle der Schweiz" raadplegen. Dit boek is uitgegeven door AT Verlag onder ISBN nummer 978-3-03800-321-2 in 2007. Hierin staan de mooiste en meest bijzondere watervallen van Zwitserland beschreven. On-line zijn de in dit boek beschreven watervallen ook te bekijken op de site www.waterfall.ch.
Alle in het boek beschreven watervallen zijn geïntegreerd met de site map.search.ch.
Zet hier onder "Geo/Wetter", "Wasserfälle" aan en je krijgt van allemaal de locatie te zien met een kleine foto en een referentie naar meer informatie op de site www.waterfall.ch.